هر 2 سال یکبار مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت در جلسه خود هیئت مدیره شرکت را انتخاب میکنند. براساس قانون تجارت، کسانی که برای سمت هیئت مدیره شرکت کاندید میشوند باید سهامدار شرکت باشند. علاوه بر این، قانون میگوید حداقل تعداد اعضای هیئت مدیره شرکت های سهامی عام باید 5 نفر باشد.
<<علاوه بر این، براساس قانون رئیس هیئت مدیره شرکت نمیتواند مدیر عامل شرکت باشد مگر اینکه 75% از اعضای هیئت مدیره موافق آن باشند.>>
هیئت مدیره شرکت، وظیفه سنگینی در حرکت شرکت به سمت سودآوری و آینده روشن دارند. پس انتخاب هیئت مدیره خوب در مجمع عمومی شرکت، میتواند تفاوت آینده شرکت ها را مشخص کند.
یکی از نکات مهم در انتخابات هیئت مدیره شرکت این است که سهامداران عمده آن، نقش پررنگی دارند. هرچه درصد مالکیت سهامدار عمده بیشتر باشد، شانس او برای وارد کردن شخص مورد نظرش در هیئت مدیره بیشتر است. معمولا با داشتن 20% مالکیت از یک شرکت، سهامدار عمده میتواند 1 عضو مورد نظرش را وارد هیئت مدیره کند. اگر هیئت مدیره یک شرکت را 5 نفره در نظر بگیریم، تصمیمات با رای 3 تفر از 5 نفر تصویب میشود. پس میتوانیم نتیجه بگیریم که در دست داشتن حداقل 60% مالکیت یک شرکت به معنای این است که سهامدار عمده میتواند 3 عضو از 5 عضو را تعیین کند و درنتیجه اکثریت را در هیئت مدیره در دست دارد و تصمیماتی که این سهامدار میخواهد به تصویب می رسد.
تصمیمات هیئت مدیره
تصمیماتی که هیئت مدیره یک شرکت میگیرد، اثر مستقیم روی آینده شرکت دارد. علاوه بر این هیئت مدیره شرکت نقش تعیین کننده در عملکرد و سود سازی شرکت و همچنین افزایش سرمایه دارد.
هیئت مدیره موظف است هر سال قبل از برگزاری مجمع عادی شرکت، گزارش کاملی از عملکرد خود و شرکت ارائه کند. این گزارش به اسم گزارش فعالیت هیئت مدیره در سامانه کدال بارگزاری میشود. این گزارش یکی از مهمترین گزارش هایی است که در سایت کدال بارگزاری میشود. چراکه بررسی دقیق این گزارش باعث میشود سرمایه گذار متوجه شود عملکرد شرکت مثبت بوده است یا خیر و اهداف آینده شرکت را متوجه شود و تصمیم خود برای سرمایه گذاری در این شرکت را با کمک این گزارش نهایی کند.
![]()
چه استفاده ای از این گزارش می شود
ما از صورت های مالی برای تحلیل بنیاد شرکت استفاده میکنیم. صورتهای مالی به ما میگویند که بدهی ها، درآمدها و هزینه های شرکت چگونه بوده است و شرکت چه مقدار سود ساخته است. گزارش فعالیت هیئت مدیره، به نوعی تکمیل کننده این گزارش ها است. در این گزارش علاوه بر اینکه هیئت مدیره، صورت های مالی شرکت را گزارش میکنند، نسبت های مالی و تحلیل آن را نیز ارائه میدهند. بعلاوه مثلا در این گزارش قید میشود که چرا یک نسبت مالی از حد استانداردش بیشتر یا کمتر است یا اصلا چرا این نسبت رشد کرده یا کاهش پیدا کرده است.
چه مواردی در این گزارش آورده میشود؟
مواردی که در این گزارش منتشر میشود برای هر شرکت متفاوت است. یعنی نمیتوانیم بگویم که جزئیاتی که در این گزارش نوشته میشود برای همه شرکت ها یکسان است اما این گزارش ها در کلیات یک سری اشتراکاتی دارند که در ادامه آنها را مرور میکنیم:
معرفی و تاریخچه شرکت: در این بخش تاریخچه ای از شرکت که شامل تاریخ تاسیس، تاریخ پذیرفته شدن در بورس و اطلاعات دیگری میشود آورده شده تا سرمایه گذاران و سهامداران بیشتر با شرکت آشنا شوند.
ممکن است در برخی از گزارشات، هیئت مدیره صنعتی که شرکت در آن فعالیت دارد، میزان تولید محصول در این صنعت در ایران، خاورمیانه و جهان و جایگاهی که شرکت در تولید کشور و جایگاه تولید کشور در جهان را هم بررسی کنند.
علاوه بر این ممکن است انواع محصولات شرکت و میزان تولید و فروش آنها در دوره های گذشته در این بخش گزارش شوند.
یکی از نکات مهم این بخش، سرمایه و ترکیب سهامداران شرکت است. در این بخش گزارشی از سرمایه ثبتی شرکت از زمان تاسیس و تاریخ و نوع افزایش سرمایه هایی که شرکت داشته است لیست میشود. ه شرکت اگر برنامه افزایش سرمایه در آینده را داشته باشد از این بخش میتوان متوجه شد.
هیئت مدیره شرکت، لیست سهامداران عمده شرکت و درصد مالکیت آنها را نیز قید میکند که میتواند شناخت خوبی از آنها برای ما باشد.
در بخش بعدی از گزارش معمولا آمار تولید و فروش محصولات، آمار خرید مواد اولیه و همچنین آمار شرکت در بورس که شامل روزهایی که سهام شرکت معامله شده است و سود سازی آن گزارش میشود.
علاوه بر این در این گزارش سرمایه گذاری های شرکت نیز آورده میشود. مثلا ممکن است یک شر کت تولیدی، بخشی از دارایی هایش را در سهام شرکت های دیگر سرمایه گذاری کرده باشد که دانستن آن میتواند برای سرمایه گذاری حیاتی باشد.
یکی از بخش های مهم این گزارش، اعلام صورت مالی های شرکت و تحلیل آن است. هیئت مدیره شرکت در جدول های مشخصی دارایی ها، درآمد ها، هزینه ها، بدهی ها و... شرکت را گزارش میکنند و نسبت های مالی شرکت را محاسبه و تحلیل میکنند.
بخش دیگری که در این گزارش آورده میشود، تجزیه و تحلیل ریسک های شرکت است. مثلا شرکتی که واردات مواد اولیه دارد در معرض ریسک تحریم ها یا نوسانات نرخ دلار قرار دارد. در این بخش هیئت مدیره علاوه بر اینکه مشخص میکنند شرکت ممکن است با چه ریسک هایی روبه رو شود، استراتژی خود را در برابر این ریسک ها مشخص میکنند.
بخش دیگری که در این گزارش آورده میشود، تجزیه و تحلیل کارکنان و وضعیت و مسئولیت های اجتماعی شرکت است. در این بخش گزارش با جزئیاتی از کارکنان شرکت، بر اساس سن، تحصیلات و.. آورده میشود. علاوه بر این، اعتباراتی که به کارکنان تخصیص داده شده، بیمه، مستمری، وضعیت بازنشستگان و رفاه کارکنان شرکت در این بخش گزارش میشود.
علاوه بر مسئولیت اجتماعی، شرکت ها مسئولیت دارند که عملکرد خود را از نگاه زیست محیطی هم بهینه کنند. در گزارش هیئت مدیره شرکت وضعیت زیست محیطی و اقدامات آنها آورده میشود. مثلا عنوان میشود که برای کمتر کردن آلودگی هوا چه تصمیمات و اقداماتی انجام شده است.
مهمترین بخش این گزارش، بخشی است که در آن مدیران شرکت، استراتژی ها، اهداف و چشم انداز های شرکت را بررسی و گزارش میکنند. در این بخش طرح های توسعه ای شرکت و میزان پیشرفت آنها، هدف از ایجاد طرح، مبلغ قرارداد، پیمانکار قرارداد و... آورده میشود. بررسی طرح های توسعه ای یک شرکت، میتواند یکی از نکات مهم در نهایی کردن سرمایه گذاری در یک شرکت باشد. یکی از قدم های استراتژی کانسلیم در تحلیل بنیادی یک شرکت، بررسی همین طرح های توسعه ای شرکت است.
<<علاوه بر این، در این قسمت مشخص میشود که شرکت سرمایه مورد نیاز این طرح ها را تامین میکند. به این فعالیت اصطلاحا تامین مالی می گویند.>>
جمع بندی
در این مطلب متوجه شدیم که گزارش فعالیت هیئت مدیره چیست و شامل چه مواردی میشود. از این بخش ها، بخش های مهم آن را هم گفتیم. برای تحلیل بنیادی شرکت هایی که قصد سرمایه گذاری در آن دارید یا شرکت هایی که در حال حاضر مالک بخشی از سهام آن هستید، توصیه میکنیم حتما از این گزارش استفاده کنید.
در این گزارش اول به بخش آمار تولید و فروش و صورت های مالی رفته و عملکرد شرکت را هم بررسی کنید تا ببینید مدیریت شرکت عملکرد خوبی داشته اند یا خیر. نکته مهم این است که گاهی اوقات ممکن است مثلا موجودی مواد و کالای شرکت در بخش دارایی های ترازنامه زیادتر از حد معمول باشد، این نکته بسته به اینکه شرکت چه عملیاتی دارد و چه محصولی تولید میکند نکته مثبت یا منفی باشد، هیئت مدیره شرکت توضیح میدهند که اگر این موجودی زیاد است دلیلش چیست. بررسی دقیق این بخش میتواند نکات مهم و قابل توجهی که از دید بقیه دور مانده است را برایتان داشته باشد.
بعد از بررسی دقیق صورت مالی، به دنبال طرح های توسعه ای شرکت باشید و تحقیق کنید که بهره برداری از این طرح ها چه تاثیراتی روی شرکت و درآمدش خواهد داشت. در صورتی که شرکت طرح های توسعه ای قابل توجهی داشته باشد، میتوانید آن را با باقی شرکت ها مقایسه کنید و ببینید آیا شرکت برای سرمایه گذاری مناسب است یا نه. مثلا ممکن است یک شرکت فولادی طرح توسعه ای برای تولید شمش جدید داشته باشد شما با بررسی این طرح به این نتیجه رسیده اید که این طرح میتواند برای شرکت مناسب باشد. میتوانید قیمت سهام شرکت را با قیمت شرکتی که در حال تولید همان شمش است را بررسی کنید و ببنید اگر این محصول هم به محصولات شرکت اضافه شود چه تاثیری ممکن است روی قیمتش داشته باشد.